30 November 2018: KNHG Jaarcongres ‘Uitsluiting, stilte en taboe in de geschiedenis’

30 vrij
Datum
30 november 2018

30 November 2018: KNHG Jaarcongres ‘Uitsluiting, stilte en taboe in de geschiedenis’

De aanmelding is gesloten.

Geschiedenis is een levend vak en staat in een directe relatie met de eigentijdse samenleving. Maatschappelijke ontwikkelingen, kwesties en discussies oefenen, meestal na verloop van tijd, invloed uit op de agenda van de historische wetenschap. Het heden maakt telkens andere delen, perioden en aspecten van het verleden relevant en interessant. Na 1989 bijvoorbeeld werden de geschiedenis van de Sovjet-Unie en het socialisme minder interessant, terwijl inzicht in de achtergrond van het Balkanconflict en het nationalisme urgentie kreeg. Migratie, integratie, vluchtelingenstromen vanuit nieuwe conflictgebieden, terrorisme en veiligheidsvraagstukken maken dat wij nieuwe vragen stellen aan het verleden. Het zoeklicht van het heden maakt een ander historisch landschap zichtbaar. Of anders gezegd: een andere laag van het verleden wordt opengelegd, dat waarover voorheen gezwegen werd, waarover stilte heerste, wordt bespreekbaar gemaakt.

Dit najaarscongres wil op twee manieren stilstaan bij deze historische aardverschuivingen: op een historiserende en historiografische wijze: 1) We willen zowel de processen van uitsluiting, verzwijging en taboeïsering in de geschiedenis voor het voetlicht halen. 2) En we willen laten zien hoe het vakgebied zelf soms onbewust bijdraagt aan ‘stiltes’ op een bepaald terrein, door sommige thema’s wel te benoemen, en andere zaken te verwaarlozen. Door sommige groepen letterlijk en figuurlijk te zien als historische actoren en anderen niet.

Sessies
In het licht van de nieuwe vormen van uitsluiting en taboe enerzijds en nog steeds bestaande lacunes, en nieuw ontstane stiltes in ons vakgebied anderzijds is het hoog tijd dat historici bij de geschiedenis te rade gaan. In de vier deelsessies worden vragen gesteld als: Wat leert de geschiedenis ons over de patronen en de golven van uitsluiting en taboe? Wanneer doen dit soort fenomenen zich voor: na oorlogen, in dictaturen, of gewoonweg overal waar grote technologische veranderingen zich voltrekken en bezitsverhoudingen overhoop worden gehaald? En wanneer dit een terugkerend fenomeen in de geschiedenis is, hoe tragisch ook, moet er vanuit de wetenschap dat er zoveel groepen in de samenleving structureel werden en worden uitgesloten dan niet ook op een andere manier geschiedenis worden bedreven?

Tegelijkertijd verschuift per tijdvak de aandacht naar nieuwe thema’s, en blijven andere thema’s op hun beurt onderbelicht. Bij alle aandacht voor gemarginaliseerde groepen en onderbelichte slachtoffers moeten ook nieuwe blinde vlekken in de geschiedschrijving zelf worden vermeden. Of is het juist de bedoeling dat geschiedschrijvers prioriteiten stellen, in hun eigen tijd en periode verantwoordelijkheid nemen en opkomen voor moraal en recht aan uitgestotenen? En maakt het dan niet uit dat geschiedschrijving dus per definitie gekleurd en selectief is?

Dat willen we doen in vier sessies die de volgende titels hebben gekregen:

  1. Homo sacer. Uitsluiting en taboe, heilig versus onheilig in de geschiedenis.
    In dit deel gaat het over de feitelijke, maatschappelijke uitsluiting in de geschiedenis, op grond van religie, taboe etc.
  2. Silenced voices. Stiltes door verzwijgen en onderdrukken.
    In deze sessie gaat het over bewuste onderdrukking, censurering, vervolging, verzwijgen en doodzwijgen in de geschiedbeoefening.
  3. Het verleden praat terug. Naar een nieuwe historiografie van insluiting en inclusiviteit.
    Tijdens dit onderdeel praat het verleden letterlijk terug. Tot voor kort uitgesloten groepen laten van zich horen.
  4. Belang, recht en moraal: wat is de verantwoordelijkheid van de historicus?
    Deze vierde en laatste sessie krijgt de vorm van een afsluitend debat en gaat over de historicus zelf. Hoe doet hij of zij recht aan het verleden?

Vorm
De drie inhoudelijke sessies krijgen de vorm van een panel van met drie of vier sprekers die elk een statement geven en daarna in gesprek gaan met elkaar. De sprekers zijn afkomstig uit – geheel het thema van dit congres indachtig – het historisch establishment, komen van ‘buiten’ of hebben het gevoel buiten het establishment te staan. Dat betekent dat op dit congres gevestigde sprekers en vertolkers van vergeten geschiedenissen bijeenkomen waarbij het ook mag schuren omdat er zonder wrijving geen glans is. Dit als met als doel dat de geschiedschrijving inclusiever én dat de beroepsgroep historici diverser wordt.

Locatie
Het jaarcongres 2018 wordt op een toepasselijke locatie georganiseerd, in de Haarlemse doopsgezinde schuilkerk De Grote Vermaning uit 1683. Voor de catering schakelt het KNHG de Wereld van Jansje in, een non-profit organisatie die een moderne en kansrijke werkplek creërt voor mensen met een beperking.

Kosten
De deelnamekosten: KNHG-leden €15, Niet-leden €25, Studenten (geen KNHG-lid) €10, Studentleden KNHG Gratis!

Wordt nu lid van het KNHG  per 1 januari 2019 en neem voor het ledentarief deel aan het Najaarscongres 2018!


Programma

9.15 – 9.45 uur: ontvangst en registratie

9.45 -10.15 uur: welkom en inleiding door dagvoorzitter, prof. dr. Remieg Aerts

10.15-11.15 uur: Sessie 1 – Homo sacer. Uitsluiting en taboe, heilig versus onheilig in de geschiedenis (sessieleider: Bart Wallet, sprekers: Toon de Baets, Mariecke van den Berg en Jaap Cohen)

11.15-11.30 uur: korte koffiepauze

11.30-12.30 uur: Sessie 2 – Silenced voices. Stiltes door verzwijgen en onderdrukken (sessieleider: Susan Legêne, sprekers: Remco Breuker, Floris Mulder, Josien Pieterse en Maurice San-a-Jong)

12.30-13.15 uur: Algemene Ledenvergadering voor leden KNHG, rondleiding 1 voor-niet leden

13.15-14.00 uur: Lunch in Van Braghtzaal met aansluitend rondleiding 2 (op inschrijving) door kerk en stijlkamers

14.00-15.00 uur : Sessie 3 – Het verleden praat terug. Naar een nieuwe historiografie van insluiting en inclusiviteit (sessieleider: Ann Rigney, sprekers: Maarten van Ginderachter, Paul van Trigt en Berteke Waaldijk)

15.00-15.20 uur: theepauze

15.20-16.30 uur: Afsluitende forumdiscussie onder leiding van dagvoorzitter Remieg Aerts. Marens Engelhard, Maria Grever, Rene Koekoek en Marieke Oprel zullen met elkaar in discussie gaan omtrent het thema ‘Belang, recht en moraal: wat is de verantwoordelijkheid van de historicus?’.

Alex van Stipriaan zal tot slot deze dag een bijzondere rol vervullen.

16.30-16.45 uur: Afronding en afsluiting dagvoorzitter.

16.45-17.30 uur: Afsluitende borrel met uitreiking stipendia Clio Fonds en rondleiding 3.

Documenten

© KNHG 2024 Website: Code Clear