Deze maand in onze jubileumrubriek Lid aan het Woord: Maarten van Dijck (39) uit Tremelo (België), universitair docent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Maarten studeerde Geschiedenis aan de Katholieke Universiteit Leuven en promoveerde in 2007 aan de Universiteit Antwerpen. Hij is voorzitter van het Rotterdamse organisatiecomité van de Historicidagen 2021 en is sinds 2019 KNHG-lid.
Waarom bent u lid geworden van het KNHG?
‘Ik ben lid geworden van het KNHG omdat ik denk dat beroepsverenigingen een belangrijke rol kunnen spelen voor historici. Toen ik nog in Vlaanderen werkte, was ik – bij gebrek aan een Vlaamse tegenhanger – lid van de American Historical Review. Gelukkig is er in Nederland met het KNHG wél een goede beroepsvereniging. Toen enkele jaren geleden de Historicidagen voor het eerst werden georganiseerd in Utrecht, was ik helemaal overtuigd van het belang van het KNHG. Het is immers belangrijk dat academische historici contact houden met historici buiten de universiteit. Dit is volgens mij een erg relevante rol van het KNHG.’
Op welke manier verhouden KNHG en/of BMGN zich tot uw werkveld?
‘Elk jaar neem ik deel aan het landelijk overleg van opleidingscoördinatoren en -directeuren van de universitaire opleidingen geschiedenis in Nederland. Ik vind het fantastisch dat het KNHG het initiatief heeft genomen om dit overleg te organiseren. Dit is enorm leerrijk, en het zorgt er zonder twijfel voor dat de opleidingen geschiedenis in Nederland nóg beter worden. We moeten immers niet allemaal proberen zelf het wiel opnieuw uit te vinden, en het is belangrijk om goede ervaringen met elkaar te delen.’
Wat was uw meest memorabele moment als KNHG-lid?
‘Zonder twijfel de Historicidagen. Ik ben dan ook enorm trots dat ik voorzitter mag zijn van het Rotterdams organisatiecomité dat de Historicidagen in 2021 aan de Erasmus Universiteit zal organiseren.’
Wat ziet u als de belangrijkste maatschappelijke taak van historici vandaag de dag?
‘De strijd tegen fake news. Ik geef zelf ook les in het interdisciplinaire Erasmus+ masterprogramma GLOCAL, dat we bij de afdeling geschiedenis in Rotterdam organiseren in samenwerking met universiteiten van over de hele wereld. Daarvoor rekruteren we erg interdisciplinair en werken we ook samen met business schools en faculteiten sociale wetenschappen. Ik merk dan toch dat studenten die geen bachelor geschiedenis hebben gevolgd, in het begin toch vaak niet kritisch genoeg omgaan met hun data en bronnenmateriaal. Die vaardigheden moeten we dan bijschaven in onze opleiding. Daarom denk ik dat we als historici op dit vlak een bijdrage kunnen leveren aan de maatschappij: berichtgeving en data kritisch tegen het licht houden. Dat is ook wat ik mijn studenten probeer bij te brengen in mijn cursus in de bachelor over kwantitatieve methoden: geloof niet zomaar de cijfers die je in de krant of in onderzoeksrapporten leest en probeer steeds de context waarin deze data werden gegenereerd te achterhalen.’
Wat voor rol zou het KNHG volgens u moeten spelen in de samenleving in het algemeen en het geschiedenisveld in het bijzonder?
‘Ik denk dat we als historici nog meer elkaar moeten steunen en samen moeten optrekken, daar kan het KNHG nog een prominentere rol in spelen. Hoe zorgen we er bijvoorbeeld voor dat historische informatie die achter een betaalmuur zit, beschikbaar wordt voor een zo groot mogelijke groep historici? Dat creëert immers ongelijke toegang tot kennis. Nederland zet grote stappen in het beschikbaar maken van kennis voor een zo groot mogelijk publiek. Open access staat hier gelukkig al een tijd op de agenda, maar eigenlijk zouden we moeten proberen nog meer te doen. We moeten ervoor zorgen dat zo veel mogelijk online bronnen collectief worden aangekocht en beschikbaar zijn voor zo veel mogelijk historici, en dat voor een zo laag mogelijke prijs. Misschien kan een beroepsvereniging hier een grotere rol in spelen door alle partijen bij elkaar te brengen. We hebben vaak immers de indruk dat alle informatie via Google beschikbaar is, maar eigenlijk zit er ongelooflijk veel kennis – ook historische – verstopt achter een betaalmuur.’
Wat zou u studenten geschiedenis en pas-afgestudeerde historici willen meegeven, zo aan het begin van hun professionele leven?
‘Wees ondernemend en bouw actief aan je carrière. Durf risico’s te nemen en wacht niet op de ideale job. Zelf heb ik veel geleerd door als Belg een baan in Nederland aan te nemen. Blijf dus niet bij de pakken neerzitten, maar toon dat je een brede belangstelling hebt, want ook dat is vaak eigen aan historici: we zijn van vele markten thuis.’
Wat wenst u het KNHG toe voor de komende 25 jaar?
‘Blijvende inspiratie voor nieuwe, boeiende activiteiten!’