De Russische mensenrechtenorganisatie Memorial is dit jaar een van de ontvangers van de Nobelprijs voor de Vrede. De organisatie, die vorig jaar werd verboden op last van de Russische regering, voerde historisch onderzoek uit naar de slachtoffers van het stalinistische tijdperk en verzamelde informatie over politieke onderdrukking en mensenrechtenschendingen in Rusland, bijvoorbeeld in detentiecentra.
Memorial werd in 1987 opgericht door mensenrechtenactivisten in de voormalige Sovjet-Unie die ervoor wilden zorgen dat de slachtoffers van de onderdrukking door het communistische regime nooit vergeten zouden worden. De organisatie was gestoeld op het idee dat het bestrijden van misdaden uit het verleden essentieel is om nieuwe misdaden te voorkomen. Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie groeide Memorial uit tot de grootste mensenrechtenorganisatie in Rusland.
Memorial deelt de Nobelprijs met de Wit-Russische, democratische activist Ales Bialiatski en de Oekraïense mensenrechtenorganisatie Center for Civil Liberties. Het Noors Nobelcomité spreekt over de drie ontvangers als ‘uitmuntende voorvechters van mensenrechten, democratie en vreedzaam samenleven in de buurlanden Wit-Rusland, Rusland en Oekraïne’:
‘Door hun consistente inspanningen ten gunste van humanistische waarden, anti-militarisme en rechtsbeginselen, hebben de laureaten van dit jaar de visie van Alfred Nobel van vrede en broederschap tussen naties nieuw leven ingeblazen en geëerd – een visie die tegenwoordig het meest nodig is in de wereld.’