Het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) is een van de belangrijkste archieven over de Tweede Wereldoorlog en is tot op heden beperkt openbaar. Deze openbaarheidsbeperking vervalt in 2025, precies tachtig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog. Het CABR wordt momenteel gedigitaliseerd en ontsloten. Dit project heeft de naam Oorlog voor de Rechter gekregen.
Op 6 december jl. heeft minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) echter besloten dat het CABR niet per 2 januari 2025 online toegankelijk en doorzoekbaar wordt. De minister heeft deze beslissing genomen naar aanleiding van een waarschuwingsbrief die de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) eerder in die week publiceerde. De minister heeft ook een brief aan de Tweede Kamer gestuurd, waarin hij aangeeft met spoed een wetsvoorstel voor te bereiden dat het mogelijk moet maken dat het CABR toch voor een breed publiek online toegankelijk wordt.
Het Nationaal Archief heeft teleurgesteld gereageerd op het besluit om het archief nog niet online toegankelijk te maken en heeft inhoudelijk gereageerd op de waarschuwing van de Autoriteit Persoonsgegevens. Ook de branchevereniging van archivarissen, KVAN, heeft een uitgebreide reactie op dit besluit gepubliceerd. KVAN roept bovendien de politiek op het advies van de Autoriteit Persoonsgegevens te ontraden en de archiefsector te steunen bij haar praktijk van het zorgvuldig beschikbaar stellen van informatie uit archieven.
Het CABR zal vanaf 2 januari aanstaande weliswaar niet online beschikbaar komen, maar op basis van de archiefwet zal dit archief wel volledig openbaar worden. Vanaf dat moment kunt u dossiers aanvragen en deze in de studiezaal van het Nationaal Archief in Den Haag bekijken. Vanaf januari 2025 zijn de CABR-dossiers te reserveren via de website van het Nationaal Archief.