Adriaan Duiveman, promovendus aan de Radboud Universiteit Nijmegen, heeft de Elise Mathilde Essay Prijs (EMEP) 2021 voor het beste historische essay gewonnen met zijn bijdrage getiteld ‘Vloeibare grenzen’. De prijs bestaat uit een oorkonde en een geldbedrag van 10.000 euro. Het KNHG is een van de initiatiefnemers van de EMEP, die in 2018 voor het eerst werd uitgereikt. Het winnende essay van Adriaan Duiveman is hier te lezen.
De Commissie van voordracht beoordeelde de inzendingen op vier criteria: gaat het om een vlot geschreven, overtuigend en goed onderbouwd verhaal, ontvouwt het essay een visie over ‘grenzeloze geschiedenis’ die breder is dan de behandelde casus en bevat het een interessante, prikkelende pointe? Als laatste keek de jury naar compositorische en stilistische aspecten. Uit het juryrapport:
‘Niet alleen voldeed dit essay aan alle criteria, de jury was vooral lovend over de mooie mix van heden en verleden met als origineel thema dat grenzen niet alleen temporeel en geografisch zijn, maar ook “vloeibaar”. Onze vastgeroeste denkpatronen over wat ‘water’ en wat ‘land’ is, zijn nodig aan herziening toe: we moeten meer ruimte durven te geven aan het water, we moeten leren om net als in de Middeleeuwen in een meer “amfibische cultuur” te leven.’
De Elise Mathilde Essayprijs is genoemd naar Elise Mathilde van Beuningen (1890-1941) die haar vermogen naliet aan de door haar opgerichte Stichting Elise Mathilde Fonds. De prijs is een initiatief van de Stichting in samenwerking met de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden, het Genootschap Onze Taal en het Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap (KNHG). Het overkoepelende thema van de prijs is ‘De eigen natie in kosmopolitisch perspectief’, waarbij beurtelings de Nederlandse letterkunde, taalkunde en geschiedenis centraal staan. De prijs werd in 2018 voor het eerst uitgereikt aan Fien Veldman, voor een opstel over ‘het uitgestrekte Nederlandse literaire landschap’. In 2019 ontving Thijs Bartels de prijs, voor een essay dat de vraag behandelde ‘Wat is dat, leven met je taal?’