Voorjaarslezing Documentatiecentrum Vlaams-Brabant en Rijksarchief Leuven

Plaatsnamen in Vlaams-Brabant. Van talig teken over historische realiteit tot sociale constructie

In de voorjaarslezing 2019 richten we onze blik op de bijdrage van de toponymie voor lokaal historisch onderzoek.

In een eerste luik belichten we de talige aspecten van plaatsnamen, de methodes om hen te verklaren en de invalshoeken om hen te interpreteren. Plaatsnamen bieden immers niet enkel inzicht in de fysische kenmerken van (historische) landschappen en nederzettingen. Ze zijn ook verklikkers van de manieren waarop bewoners en gebruikers aan elementen uit hun omgeving identiteit en betekenis gaven.

In een tweede luik gaan we dieper in op enkele gevalstudies van verzameling, verwerking en interpretatie van plaatsnamen in Vlaams-Brabant. Zo kan je de opzet en het nut van de Leuvense toponiemendatabank, de betekenis van Lakense toponiemen op het vlak van historische aardrijkskunde en cultuurgeschiedenis, en de meerwaarde van onderzoek naar recente gebruikstoponiemen of volksnamen ontdekken.

Op deze voorjaarslezing laten taalkundigen, archeologen, historici en heemkundigen je kennismaken met de theorie en praktijk van de studie van toponiemen en met processen van plaatsnaamgeving.

PROGRAMMA

• 10:00 uur: onthaal met koffie/thee
• 10:15 uur: welkomstwoord
• 10:20 uur: Theorie en praktijk van de plaatsnaamkunde – Magda Devos (UGent & Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie)
• 11:10 uur: Plaatsnamen en het historische landschap: hun waarde als bron voor de archeologische realiteit maar ook voor de perceptie van het landschap in het verleden – Dries Tys (Vrije Universiteit Brussel)
• 12:00 uur: broodjeslunch
• 13:00 uur: De geïntegreerde Leuvense toponiemendatabank in opbouw – Marika Ceunen (Stadsarchief Leuven)
• 13:30 uur: Toponymie als toegang tot de historische aardrijkskunde en cultuurgeschiedenis van Noordwest-Brusselse gemeenten – Pierre Van Nieuwenhuysen (Heemkundige kring Graafschap Jette)
• 14:00 uur: Overijse in de “talencorridor”. Conceptualisering en perceptie aan de hand van tweetalig microtoponymisch onderzoek – Guy Vande Putte
• 14:30 uur: Van “Klein Rusland” (1925) tot “De Apenplaneet” (1975): volksnamen voor sociale wijken in Vlaanderen – Evert Vandeweghe (Agentschap Onroerend Erfgoed)

WANNEER

Zaterdag 22 juni 2019
10 tot 15 uur

LOCATIE

Villerscollege

Vaartstraat 24

3000 Leuven

CONTACT

Provincie Vlaams-Brabant

Dienst Erfgoed

tel. 016 26 76 77 erfgoed@vlaamsbrabant.be

Rijksarchief Leuven

tel. 016 31 49 54 rijksarchief.leuven@arch.be

INSCHRIJVEN

Deelname is gratis, maar de plaatsen zijn beperkt. Gelieve u in te schrijven vóór maandag 17 juni 2019 via documentatiecentrum@vlaamsbrabant.be