Vooronderzoeker voor project ‘Het andere verhaal. Noord-Brabant in de Tweede Wereldoorlog’ 

Het project Het andere verhaal. Noord-Brabant in de Tweede Wereldoorlog (2022-2025) is onderdeel van het programma Crossroads Brabant ’40-’45. In Crossroads worden persoonlijke, levensveranderende verhalen verteld over de Tweede Wereldoorlog in Brabant. De komende jaren werken we toe naar het herdenken en vieren van 80 jaar vrijheid in 2024-2025. Dat doen we door middel van verschillende projecten, waaronder het maken van een publicatie over het verhaal van WOII in Noord-Brabant, met als werktitel Het andere verhaal. Noord-Brabant in de Tweede Wereldoorlog (2022-2025).

Inventarisatie

Bij de vijftigjarige bevrijdingsherdenking in 1994 verscheen de publicatie Noord-Brabant in de Tweede Wereldoorlog. Een gids voor bronnen en literatuur. Het boek bevat een zo compleet mogelijk overzicht van alle archieven, literatuur, dagbladen en periodieken, en beeld en geluid betreffende de Tweede Wereldoorlog in Noord-Brabant. Functioneel ontsloten via registers op trefwoord, locaties en auteurs. Inmiddels zijn we bijna dertig jaar verder en de hoeveelheid producties over dit thema die sindsdien zijn verschenen is overstelpend te noemen. Op weg naar de 80-jarige herdenking in 2024 is het wenselijk om het overzicht te actualiseren, inclusief websites en online databanken. Daarnaast willen we de Inventarisatie completeren met een overzicht van bijzondere feiten of gebeurtenissen waarmee regio’s en gemeenten in Noord-Brabant zich van elkaar onderscheiden. Met name de militaire strijd en de bevrijding in 1944-1945 voltrokken zich anders in verschillende regio’s van Noord-Brabant. Ook verzet en collaboratie hadden een ander karakter naargelang geografische ligging en in stad en platteland. Hiermee hopen we tevens context en inbedding te bieden aan de vaak de lokale insteek die eigen is aan het onderzoek van en de betrokkenheid bij de periode van de Tweede Wereldoorlog in Noord-Brabant.

Doel van deze tweeledige Inventarisatie is het bieden van een feitelijk fundament voor het te publiceren Boek. Hiermee krijgen we tegelijkertijd zicht op de kennis die al aanwezig is bij professionele historici, erfgoedinstellingen, vrijetijdshistorici, heemkundigen en anderen. En zo betrekken we deze erfgoedwerkers van begin af aan als eerste, vaak lokale, aanspreekpunten in ons netwerk en kunnen we ze als (lokale) ambassadeurs inzetten, die anderen warm kunnen maken voor de ontwikkeling van eigen activiteiten. Met de Inventarisatie gaan we de boer op. We benaderen gericht lokale partijen om gezamenlijk deze kennis te herontdekken en in de schijnwerpers te zetten. Onbekende en vergeten personen, gebeurtenissen en plekken worden uitgelicht en vormen de bouwstenen voor de synthese.

Voldoende lokaal draagvlak is een van de succesfactoren van dit project. 

Voor de inventarisatie zijn we op zaak naar een erfgoedtalent, dat enerzijds de inventarisatie maakt/coördineert en anderzijds optreedt als verbindingsschakel en centraal vraagpunt van lokale partijen. 

De looptijd van de inventarisatie bedraagt 6 maanden parttime: van mei 2022 tot en met oktober 2022. 

Wie wij zoeken:

Een jong, afgestudeerd historicus m/v/o, die bestaande kennis over de Tweede Wereldoorlog in Noord-Brabant inventariseert en ordent. Het is de bedoeling dat deze persoon vervolgens bij gebleken geschiktheid gaat fungeren als centrale vraagbaak en ter ondersteuning van de redactie en de auteurs bij het maken van een toegankelijke en tegelijk gefundeerde synthese van bestaande en nieuwe kennis over Noord-Brabant in de Tweede Wereldoorlog.

In plaats van een afgeronde universitaire studie geschiedenis kan je ook een andere relevante studie gevolgd hebben die heeft geleid tot relevante kennis, zoals aantoonbaar blijkt uit werkstukken en/of scripties.

Taakomschrijving: 

  • Het maken van een gedegen en beredeneerde (naar onderwerpen geordende) inventarisatie van beschikbare kennis (in publicaties, op websites, in documentaires, etc.) over het verloop en aspecten van de Tweede Wereldoorlog in Noord-Brabant. Doel is het verkrijgen van zicht op kennis die al aanwezig is bij professionele historici en erfgoedinstellingen maar evenzeer bij vrijetijdshistorici, heemkundigen en anderen. 
  • Het gaat in de eerste plaats om het opstellen van een beredeneerde bibliografie van overzichtswerken én van lokale en detailstudies aan de hand van WorldCat en de Brabant-Collectie. Zo bevinden zich in de Brabant-Collectie 2836 tijdschriftartikelen; 799 boeken; 771 hoofdstukken in boeken; 43 items AV-materiaal; en 4 series met het trefwoord Tweede Wereldoorlog.
  • Voorts gaat het om een inventarisatie van gepubliceerde of anderszins beschikbare egodocumenten en levensverhalen.
  • Het resultaat zou mede moeten leiden tot een inventarisatie van onderzoekslacunes en van bijzondere feiten of gebeurtenissen waarmee regio’s en gemeenten in Noord-Brabant zich van elkaar onderscheiden. Te denken valt aan bijzondere regionale aspecten van de militaire strijd en de bevrijding in 1944-1945, en verzet en collaboratie naargelang geografische ligging en het verschil tussen stad en platteland.

Mogelijke indeling van de beredeneerde bibliografie:

  1. Vooroorlogs fascisme (Zwart Front) en nationaalsocialisme
  2. Mobilisatie, september 1939-mei 1940
  3. Inval, 10-15 mei 1940
  4. Bezetting: dagelijks leven
  5. Bezetting: accommodatie (Nederlandsche Unie)
  6. Bestuur, politie, rechtspraak
  7. Kerken en geloof
  8. Economie en bedrijfsleven
  9. Een wereldoorlog in de provincie: buitenlanders 
  10. Collaboratie
  11. Verzet: georganiseerd en ongeorganiseerd (inclusief de april-meistakingen van 1943; studentenverzet)
  12. Vervolging: Joden, Sinti, Roma, Jehova’s getuigen
  13. Kampen en gevangenissen: Haaren, Vught, Sint-Michielsgestel en subkampen
  14. Arbeitseinsatz
  15. Onderduik
  16. Vliegvelden, luchtoorlog en bombardementen
  17. Bevrijding (1): september-november 1944
  18. Tussen vrijheid en vrede: najaar 1944-voorjaar 1945
  19. Bevrijding (2): april-mei 1945
  20. Vrijheid: 1945-1946
  21. De eerste jaren van herinneren en herdenken

Graag ontvangen wij je cv, met behaalde cijfers voor bachelor en master thesis en referenties.

Je kunt je reactie sturen naar Monique Groot via moniquegroot@erfgoedbrabant.nl.

© KNHG 2024 Website: Code Clear