Half september stuurde de minister van OCW een wetsvoorstel over verruiming van de Archiefwet voor een spoedadvies naar de Raad van State.
Doel van deze wetswijziging is het mogelijk maken dat het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging online raadpleegbaar wordt. Op 17 november publiceerde de Raad van State haar advies.
Het advies
De Raad van State stelt dat de regering in het wetsvoorstel ‘een evenwichtige en zorgvuldige afweging maakt van de grondrechten, waarden en belangen’ die in het geding zijn. Daarbij doelt de Raad van State in het bijzonder op de motivatie van de regering waarom zij de beperking van het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer en op bescherming van persoonsgegevens proportioneel acht en hoe zij met het oog daarop het wetsvoorstel nader heeft vormgegeven.
De Raad van State benadrukt de functie van archieven als ‘geheugen van de overheid’ waardoor er verantwoording kan worden afgelegd. Daarbij vermeldt de Raad van State expliciet ook het belang van onderzoek en kennisoverdracht door historici, journalisten en burgers. Aan de andere kant, zo stelt de Raad, is er het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer. ‘De wetgever kan dat grondrecht beperken en heeft een bijzondere verantwoordelijkheid om te beoordelen of deze beperking voldoet aan de eisen die de grondwet en het Europese recht daaraan stelt’, aldus de Raad van State.
Wel adviseert de Raad van State om de reikwijdte om beperkt openbare archieven online open te stellen in de wet te beperken tot de voorbeelden die ook in de Algemene verordening gegevensbescherming worden genoemd. Deze voorbeelden gaan onder andere over oorlog, genocide en misdaden tegen de menselijkheid, waaronder de Holocaust. Daarnaast adviseert de Raad van State om het tijdsverloop in de wet vast te leggen als criterium in de belangenafweging die de minister moet maken als hij besluit om een beperkt openbaar archief online te publiceren.
Tot slot adviseert de Raad van State de regering om het voorstel aan te passen, voordat zij het naar de Tweede Kamer stuurt.