Het vaginaal speculum, oftewel de eendenbek, is één van de meest gebruikte medische instrumenten. Iedereen met een baarmoeder krijgt er vroeg of laat mee te maken. Opvallend genoeg is het in de medische literatuur ook één van de minst besproken instrumenten.
De eendenbek ziet er al eeuwenlang ongeveer hetzelfde uit, en van vrouwen die een speculumonderzoek moeten ondergaan, wordt over het algemeen verwacht dat ze niet klagen maar dragen.
Medisch historicus Prof. dr. Rina Knoeff laat zien hoe eeuwenoude onbewuste aannames een rol kunnen spelen in het hedendaagse gebruik van het speculum. Natuurlijk is de eendenbek altijd onontbeerlijk geweest in het opsporen van ernstige ziekten zoals baarmoederhalskanker. Tegelijkertijd laat de geschiedenis ook zien hoe dokters het instrument gebruikten om controle uit te oefenen op het vrouwenlichaam; hoe het speculum een pervers verdienmodel werd in de controle van prostitutie; en hoe de eendenbek bijdroeg aan de medicalisering van de menopauze.
Deze lezing vindt plaats in het kader van Internationale Vrouwendag op 8 maart.
Lees ook Rina Knoeff’s bijdrage aan Wonderkamer: Magazine voor Wetenschapsgeschiedenis
Praktische informatie
Wanneer: op zaterdag 11 maart van 15.00 tot 16.00 uur
Waar: In de foyer van Rijksmuseum Boerhaave
Kosten: Gratis bij een geldig entreebewijs (bijvoorbeeld een museumticket, of geheel gratis met een museumkaart/studentenkaart etc.)